Historia Festiwalu
Festiwal "3 x Różewicz" (od 2009 do 2021 Różewicz Open Festiwal) to największe wydarzenie artystyczne w Radomsku i jedyny w Polsce festiwal poświęcony Braciom Różewiczom – Januszowi, Stanisławowi i Tadeuszowi. Jest to interdyscyplinarne przedsięwzięcie prezentujące różnorodne dziedziny sztuki: teatr, film, muzykę, plastykę. Dla organizatorów Festiwalu istotne jest by młodzi ludzie czerpali inspirację z dzieł Braci Różewiczów i byli dumni ze swych wybitnych rodaków. Pokazywanie bogactwa twórczości artystycznej Braci Różewiczów jest szczególnie ważne w Radomsku, miejscu urodzenia Tadeusza i Stanisława Różewiczów.
ROK 2001
W 2001 roku, w dniach 15 -17 listopada odbył się z inicjatywy Katarzyny Adamali, wówczas uczennicy I Liceum Ogólnokształcącego, pierwszy Festiwal Twórczości Braci Różewiczów
„3 x Różewicz”. Organizatorami przedsięwzięcia byli Fundacja Inicjatyw Kulturalnych, Miasto Radomsko i Miejska Biblioteka Publiczna.
Festiwalu rozpoczął się przeglądem filmów Stanisława Różewicza: „Świadectwo urodzenia”, „Drzwi w murze”, „Piekło i niebo”, „Samotność we dwoje”, „Ryś”, „Nasz starszy brat” ( Stanisław Różewicz o Januszu Różewiczu). Po projekcjach, reżyser spotkał się z uczniami w I LO, a potem z sympatykami twórczości Braci Różewiczów rozmawiał w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Trwała też „Doba Braci Różewiczów”, czyli maraton czytania utworów Janusza i Tadeusza Różewiczów. Czytali m.in. przedstawiciele władz miejskich i powiatowych, młodzież z radomszczańskich szkół oraz wiele znanych w mieście osób. Festiwalowi towarzyszyła zorganizowana przez Miejski Dom Kultury w Radomsku wystawa plakatów i afiszy do sztuk teatralnych Tadeusza Różewicza, pochodzących ze zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.
ROK 2008
Po długiej przerwie, w 2008 roku, odbyła druga edycja Festiwalu Twórczości Braci Różewiczów „3 x Różewicz”. Organizatorzy, Miasto Radomsko i Miejski Dom Kultury w Radomsku, przygotowali Festiwal przy współudziale Narodowego Centrum Kultury w Warszawie oraz Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Od 11 do 13 października w Miejskim Domu Kultury w Radomsku prezentowano twórczość i postaci Janusza, Tadeusza i Stanisława Różewiczów.
11 października dr Zygmunt Machwitz z PWSTiTV w Łodzi opowiedział o Kinie Stanisława i Tadeusza Różewiczów, a po wykładzie otwarto wystawę plakatów do spektakli Tadeusza Różewicza ze zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
we Wrocławiu. O godz. 18.00 odbyła się premiera spektaklu „Starszy brat - rzecz o Januszu Różewiczu” w wykonaniu Grupy Teatralnej MDK, po inscenizacji wyświetlono film Stanisława Różewicza „Nasz starszy brat”.
Następnego dnia, pod kierunkiem Andrzeja Dębkowskiego – poety, krytyka literackiego – przeprowadzono warsztaty literackie. Uczestnicy warsztatów poznali techniki literackie, analizowali i interpretowali teksty Tadeusza Różewicza oraz zaprezentowali własne wiersze. Drugi dzień Festiwalu zamknął spektakl „Kartoteka” Tadeusza Różewicz w wykonaniu aktorów Teatru Zagłębia z Sosnowca w reż. Julii Wernio.
13 października odbyła się projekcja filmu poświęconego życiu i twórczości Stanisława Różewicza - „Idąc, spotykając…” oraz spotkanie z reżyserem Antonim Krauze. Ostatnim punktem w programie Festiwalu były projekcje filmów Stanisława Różewicza: „Mąż pod łóżkiem” i „Kobieta w kapeluszu”.
ROK 2009
W 2009 r. Festiwal odbywał się w dniach 5 – 12 października i od tego roku nosił miano „Różewicz Open Festiwal”.
5 – 8 października zaprezentowano retrospektywę Stanisława Różewicza: „Samotność we dwoje”, „Kobieta w kapeluszu”, „Pensja Pani Latter”, „Nocny gość”, „Anioł w szafie”. W czwartek
8 października przypomniano postać najstarszego z braci Różewiczów Janusza spektaklem „Starszy brat – rzecz o Januszu Różewiczu” i filmem Stanisława Różewicza „Nasz starszy brat”.
9 października, w dzień 88 urodzin Tadeusza Różewicza otwarta została wystawa „Grafiki dla Różewicza” pochodząca z Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Sobota, 10 października poświęcony był Stanisławowi Różewiczowi. Portret reżysera w filmie dokumentalnym „Idąc, spotykając...” przygotował Antoni Krauze, o wspomnienia uzupełnili go reżyser Wojciech Marczewski, aktorka Hanna Mikuć, syn Paweł Różewicz i radomszczanie. Podsumowanie I Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Janusza Różewicza, odbyło się 11 października. Oceny prac dokonało jury w składzie: Jacek Podsiadło, Maciej Melecki, Ireneusz Kaczmarczyk i Stefan Szczygłowski, cenieni poeci w polskim środowisku literackim. Warsztaty poetyckie przeprowadził poeta i dziennikarz Pan Adam Ziemianin. Monodram „Przyj dziewczyno przyj…” brawurowo wykonała Wioletta Komar.
Różewicz Open Festiwal zakończył się 12 października "Wieczorem autorskim bez autora". Czytane przez aktorów fragmenty tekstów Tadeusza Różewicza, z towarzyszeniami muzyki granej na wiolonczeli przez Julie Wasiljew, czytali Paweł Binkowski, Przemysław Bluszcz, Adam Zych. Wiersze Poety zostały również umieszczone w różnych miejscach przestrzeni miejskiej:
w kawiarniach, autobusach i na chodnikach.
ROK 2010
Dominującym tematem festiwalu w 2010 r. był teatr, czyli „Różewicz dla XXI wieku”. Zaprezentowały się znakomite teatry: Teatr Wybrzeże z Gdańska pokazał „Grupę Laokoona”
w reż. J. Tumidajskiego, Teatr Ateneum z Warszawy „Moją córeczkę” spektakl w reż. M. Fiedora. Wystąpili w nich znani artyści, m.in.: Artur Barciś, Halina Łabonarska, Anna Gorajska,
Magda Szejbal, Jerzy Kamas, Szymon Rząca, Przemysław Bluszcz, Mirosław Baka. Teatr „Pod Lupą” zrealizował spektakl „Nie kupuj kota w worku”.
Urodziny T. Różewicza uświetniło Głośne czytanie tekstów T. Różewicza w wyborze i reż. Anny Wieczur Bluszcz „O tej samej porze…”. W czytaniu uczestniczyli radomszczanie, Prezydent Miasta A. Milczanowska, Wicestarosta B. Nowacka oraz młodzi recytatorzy. Część teatralną wypełniły również warsztaty teatralne dla młodzieży, prowadzone przez specjalistów: Katarzynę Skarżankę aktorkę-pedagoga z Akademii Teatralnej, Bronisławę Nowicką-reżysera, Przemysława Bluszcza - aktora.
Interesujący był panel dyskusyjny „Teatr formy otwartej”. Zaproszeni goście Maria Dębicz i Jan Peszek dyskutowali o obecności twórczości Różewicza w XXI wieku przez pryzmat prezentowanych spektakli festiwalowych i ich przesłaniu aktualnym dla człowieka współczesnego. 8 października Dom Kultury zapełniły plakaty do filmów Stanisława Różewicza wypożyczone ze zbiorów Muzeum Kinematografii w Łodzi. Po wernisażu publiczność spotkała się z Tadeuszem Sobolewskim-krytykiem filmowym, współautorem i współprowadzącym program telewizyjny Kocham kino, Arkadiuszem Orłowskim - współpracownikiem i przyjacielem reżysera oraz z Pawłem Różewiczem - synem, którzy wspominali S. Różewicza, jako reżysera, przyjaciela i ojca.
Wspominano także najstarszego Janusza, któremu dedykowany był II Ogólnopolski Konkurs Poetycki. Jury w składzie: Joanna Mueller, Ireneusz Kaczmarczyk, Maciej Melecki pod przewodnictwem Bogdana Zadury redaktora naczelnego „Twórczości” przyznało nagrodę główną, którą było wydanie tomiku poezji oraz pozostałe nagrody i wyróżnienia. Uroczystość wręczenia nagród laureatom uświetniła promocja książki „Instrukcje przemijania” Ireneusza Kaczmarczyka, poety - jurora, który przygotował tomik specjalnie na festiwal i podczas festiwalu przedstawił swoje wiersze radomszczanom.
Festiwalowym uroczystościom towarzyszyło odsłonięcie instalacji „Krzesło Stanisława Różewicza”. Krzesło pozostało stałym elementem architektury, doskonale wpisującym się w krajobraz Miejskiego Domu Kultury i jest trwałym śladem pamięci o Stanisławie Różewiczu. Różewicz Open Festiwal uświetnił recital fortepianowy dedykowany Braciom Różewiczom
w wyk. Aleksandra Dębicza-studenta Akademii Muzycznej w Warszawie. Trzyczęściowy występ młodego artysty (muzyka) był doskonałym muzycznym dopełnieniem Święta Różewiczów. Dyrektorem artystycznym festiwalu była teatrolog prof. Barbara Osterloff prorektor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza, związana z teatrem od wielu lat.
„Różewicz Open Festiwal Radomsko 2010” towarzyszyło hasło „Rób coś, ruszaj się, myśl”,a wiersze Tadeusza Różewicza dostępne były w przestrzeni miejskiej oraz w pociągach relacji Radomsko-Wrocław, Radomsko-Warszawa.
ROK 2011
Radomszczański festiwal w 2011 r. to przede wszystkim teatr i prezentacje nowatorskich, wartościowych spektakli wg Tadeusza Różewicza.
Najbardziej spektakularnym wydarzeniem teatralnym był Prolog do Różewicz Open Festiwal i czerwcowa prezentacja „Kartoteki” w reżyserii Michała Zadary zagrana przez zespół Teatru Współczesnego z Wrocławia w industrialnej przestrzeni „Famegu” dawnego miejsca pracy Tadeusza Różewicza. Wprowadzeniem do tego wyjątkowego teatralnego wydarzenia były pokazy spektakli teatralnych „Kartoteka w Teatrze TVP” – 12. czerwca „Kartoteka” w reż. K. Kieślowskiego i „Kartoteka rozrzucona” K. Kutza oraz projekcja filmu dokumentalnego „Gliwickie lata Tadeusza Różewicza” – 13. czerwca. Przedstawienie „Kartoteki” udokumentowane na zdjęciach M. Kercza pokazane zostało podczas październikowej odsłony Różewicz Open Festiwal Radomsko 2011.
W drugim etapie festiwalowych wydarzeń najważniejsza była prezentacja spektakli w twórczej interpretacji młodego pokolenia. 7 października miała miejsce premiera spektaklu „Kartoteki” Teatru Dzieci Zagłębia im. Jana Dormana w Będzinie w reż. Michała Kusztala. Przedpremierowe przedstawienie „Z Różewicza dyplom” w reż. Zbigniewa Brzozy pokazane 9.października radomszczańskiej publiczności było pierwszym pokazem studentów łódzkiej PWSFTViT, którego premiera spektaklu odbyła się w listopadzie w Berlinie w ramach polskiej Prezydencji.
Tego samego dnia Anna Wieczur Bluszcz przygotowała głośne czytanie utworu Tadeusza Różewicza „Wyszedł z domu. Tak zwana komedia”, z udziałem warszawskich aktorów: Przemysława Bluszcza, Arkadiusza Nadera, Beaty Fido-Wawrzyniak, Anny Gorajskiej, Wojciecha Brzezińskiego oraz radomszczanina Piotra Kasperkiewicza. Podczas festiwalu publiczność mogła obejrzeć na scenie MDK Teatr im. S. Jaracza z Łodzi ze spektaklem „Stara kobieta wysiaduje” w reż. M. Fiedora z udziałem m.in. Barbary Marszałek, Mariusza Jakusa i Michała Staszczaka. Zwieńczeniem tegorocznej edycji Różewicz Open Festiwal było przedstawienie Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy im. G. Holoubka „Krety i rajskie ptaki” w reż. M. Podstawnego, wystąpili m.in. Małgorzata Niemirska, Władysław Kowalski, Dobromir Dymecki.
Na teatr zorientowana była także wystawa plakatów do zagranicznych premier Tadeusza Różewicza z kolekcji Marii Dębicz „Różewicz na świcie”. Elżbieta Lempp przygotowała specjalnie
na festiwal wystawę „11 ujęć. Tadeusz Różewicz w fotografii Elżbiety Lempp”. W czasie festiwalu odbył się również wernisaż wystawy fotograficznej Mirosława Kercza „Kartoteka
w Radomsku”. Wzbogaceniem działań plastycznych była akcja artystyczna „Wiersze z obrazów” inspirowana poematem Tadeusza Różewicza pt. "Francis Bacon, czyli Diego Velazquez
na fotelu dentystycznym". Koncert utworów Doroty Koman dedykowany był Tadeuszowi Różewiczowi w dniu Jego urodzin. Postać Tadeusza Różewicza przywołana została również
w filmach A. Sapiji „Poeta emeritus” 9.października i „Tadeusz Różewicz w teatrze” 10.października. Po projekcji reżyser spotkał się z publicznością.
Wspólna praca Stanisława i Tadeusza Różewiczów była przedmiotem rozmowy prowadzonej przez Pawła Różewicza – syna Stanisława, bratanka Tadeusza, Andrzeja Sapiję – reżysera filmowego i Monikę Maszewską – Łupiniak, autorkę książki „Rzeczywistość filmowa Stanisława Różewicza”. Rozmowy poprzedziły projekcje realizacji filmowych Stanisława Różewicza wg prozy Tadeusza Różewicza – 3. października „Opadły liście z drzew”, 4. października „Samotność we dwoje”, 5. października „Śmieszny staruszek”.
Integralnym przedsięwzięciem Różewicz Open Festiwal było rozstrzygnięcie III Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Janusza Różewicza. Podsumowaniu towarzyszyła recytacja poematu „Spadanie” w wykonaniu Teresy Radzikowskiej, rozmowa jurorów o poezji. Bohdan Zadura, Dorota Koman i Ireneusz Kaczmarczyk mówili o wpływie Tadeusza Różewicza na ich twórczość i całą polską poezję współczesną.
Radomszczański festiwal włączony został w zakres projektu „Różewicz rozrzucony” Wrocławskiego Teatru Współczesnego we Wrocławiu. Patronat honorowy objęli Prezydent Miasta Radomsko Anna Milczanowska, Wojewoda Łódzki Jolanta Chełmińska i Teatr im Stefana Jaracza w Łodzi. Dyrektorem artystycznym była Barbara Osterloff, koordynatorem festiwalu - Krystyna Michalska. Patronat medialny sprawowały: TVP Polonia, TVP Kultura, TVP Łódź, NTL Radomsko, Gazeta Wyborcza, Miesięcznik Teatr, Gazeta Radomszczańska, Radio Łódź, Independent.pl, e-teatr.pl, culture.pl, Radomsko24.pl.
ROK 2012
Hasłem przewodnim tej edycji Różewicz Open Festiwal była "nauka chodzenia" -„Zacznij od początku, zacznij jeszcze raz, (...) naukę chodzenia, nauke pisania, myślenia”.Trzonem festiwalu były spektakle teatralne. Z całej Polski przyjechały teatry z inscenizacjami sztuk Tadeusza Różewicza. Zaprezentowano 6 spektakli zróżnicowanych tematycznie i stylistycznie. 7 X grupa radomszczańskiej młodzieży pokazała premierowy spektakl "Przyj dziewczyno przyj" (scen. i reż. Michał Rzepka). Tego samego dnia przypomniano przedstawienie Teatru im. S. Jaracza "Stara kobieta wysiaduje" (reż Marek Fiedor). Młodzież teatralna 8 X wzięła udział w Warsztatach z Mistrzem Bronisławem Wrocławskim. Wybitny aktor, dziekan Wydziału Aktorskiego PWSFTViT w Łodzi opowiedział o wpływie twórczości T. Różewicza na wybór jego drogi zawodowej i twórczo interpretował wybrane utwory Tadeusza Różewicza.
10 X radomszczańska publiczność zobaczyła spektakl Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie "Kartoteka" w reż. Piotra Ratajczaka. 11 X na scenie MDK gościł jeden
z najsłynniejszych spektakli teatru lalek "Śmieszny staruszek" w reż. Wiesława Hejno z Wrocławskiego Teatru Lalek. 13 X w programie festiwalowym znalazło się kontrowersyjne przedstawienie Teatru im. S. Żeromskiego w Kielcach - "Białe małżeństwo" w reż. Weroniki Szczawińskiej. Po spektaklu festiwalowa publiczność wzieła udział w panelu dyskusyjnym "Różewicz inspiracją dla młodego teatru", prowadzonym przez Joanną Biernacką z udziałem Jarosława Tumidajskiego i Weroniki Szczawińskiej. Festiwal zakończył pokaz spektaklu Teatru Wybrzeże w Gdańsku Grupa Laokoona (współ. Miasto Radomsko). Po raz pierwszy podczas festiwalu odbyła się konferencja naukowa "Czytamy Różewicza" współorganizowana
przez Katedrę Literatury Polskiej XX i XXI w. Uniwersytetu Łódzkiego oraz Miejski Dom Kultury w Radomsku.
W czasie ROF przeprowadzono również warsztaty literackie, połączone z promocją książki Stanisława Różewicza "Było, mineło... w kuchni i na salonach X Muzy", wydanej przez wydawnictwo ISKRY. W rozmowie wzieli udział Paweł Różewicz, Jerzy Radziwiłowicz i Maria Dębicz. Profesjonalne przedstawienia na deskach MDK uzupełniały rejestracje spektakli "TV Śmieszny staruszek" w reż. Stanisława Różewicza, "Złowiony - rekonstrukcje" w reż. Jerzego Grzegorzewskiego, Rajski ogródek w reż. Pawła Miśkiewicza. Festiwalowi towarzyszyły wystawy Różewicz na świecie zagraniczne wydania książek Tadeusza Różewicza z księgozbioru Marii Dębicz, cd. Nauki chodzenia Tadeusza Różewicza i Eugeniusza Geta-Stankiewicza grafiki Tadeusza Różewicza i Eugeniusza Geta-Stankiewicza z Muzeum Narodowego we Wrocławiu i plakatów do filmów Stanisława Różewicza.
Postać Tadeusza Różewicza przypomniano w filmach dokumentalnych Tadeusz Różewicz: Twarze w reż. Piotra Lachmann, Kinema i Żywe obrazy Stanisława Różewicza. Podczas Różewicz Open Festiwal odbyły się: Akademia Filmu, Akademia Teatru, Koncert muzyki filmowej, Rozmowa na (dobry) początek, czytanie performatywne Nauka chodzenia, czyli droga do mistrzostwaoraz rozstrzygnięcie 2 ogólnopolskich konkursów: IV Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Janusza Różewicza i I Ogólnopolskiego Konkurs na Etiudę Filmową ph. "Świadectwo urodzenia" (współ. Miasto Radomsko). Miały również miejsce działania w przestrzeni publicznej w postaci akcji artystycznych Nauka chodzenia, happeningu literackiego polegającego na czytaniu wierszy T. Różewicza, bookcrossingu oraz projekcji cytatów Tadeusza Różewicza na elewacji budynku MDK.
ROK 2013
Program teatralny festiwalu to przede wszystkim spektakle. „Stara kobieta wysiaduje” w reż. Z. Chrzanowskiego w przejmującej kreacji Larysy Kadyrowej z Teatru Narodowego w Kijowie. Młody reżyser Jarosław Tumidajski przedstawił „Untitled”, premierowy projekt teatralny. Aktorka Magdalena Biegańska została zamknięta na dobę w wymyślonej przez scenografa Mirka Kaczmarka przestrzeni, wykonując zadania inspirowane utworami m.in. „Straż przyboczna”, „Trelemorele”.
Z twórczości T. Różewicza czerpali też młodzi wykonawcy. Spektakl „Wyszedł z domu” w reż. M. Rzepki rozpisany na 4 młodych aktorów został ciepło przyjęty przez radomszczańską publiczność. Na festiwal przyjechała grupa Teatr „Prawie Lucki” z Wejherowa, których łączy fascynacja utworami T. Różewicza. Przedstawili kolaż tekstów inspirowanych utworami
T. Różewicza Dzidzibobo, Nadpobudliwi. Podejmując próbę zrozumienia współczesnego świata.
Mistrzowski pokaz monodramu „Belfer” w reż. M. Kwiecińskiego, w wykonaniu Wojciecha Pszoniaka zakończył VI odsłonę Różewicz Open Festiwal. Po spektaklu W. Pszoniak wieloletni przyjaciel T. Różewicza, mówił o jego wpływie na swoje życie i wybory artystyczne. Dzielił się z publicznością podczas Warsztatów z Mistrzem swoimi doświadczeniami w pracy nad rolami, dyskutował o różnicach aktorstwa filmowego i teatralnego, zastanawiał się nad kondycją współczesnego teatru.
Salon poezji i muzyki wypełniły utwory T. Różewicza w mistrzowskiej interpretacji Wiesława Komasy „Rozrzucone”.
Tegoroczna edycja Różewicz Open Festiwal rozpoczęła się 26 września „Seminarium dla nauczycieli” Odkrywanie Różewicza. Była to próba zastanowienia się, jak przybliżyć młodzieży twórczość T. Różewicza, jak pokazać jakim bystrym obserwatorem rzeczywistości pozostaje.
Festiwal w swej części edukacyjnej zawierał panel dyskusyjny „Różewicz i teatr”, w którym naukowcy z Instytutu Sztuki PAN, Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza, teatrolodzy skupieni wokół Pamiętnika Teatralnego dyskutowali o pozycji T. „Różewicza w teatrze”. Panel moderowała dr Maria Napiontkowa, głos zabrali: prof. Barbara Osterloff, prof. Jan Maciejowski, Agnieszka Koecher-Hensel.
Twórczość Braci Różewiczów obecna była podczas wydarzeń towarzyszących. Muzycznym wzbogaceniem festiwalu był koncert zespołu DagaDana. W swoim nowym projekcie muzycy sięgnęli po teksty Janusza Różewicza. Nagrali płytę „List do Ciebie”, której prapremiera miała miejsce podczas ROF w Radomsku. W repertuarze widzowie usłyszeli m.in. Sen, Tęsknię, Kino, List, Tango, Szumiała leszczyna, A na ostatek, Smak Twój. Interesująco wypadła wystawa Różewicz ReAkcje, w której prace inspirowane twórczością Różewiczów prezentowało radomszczańskie środowisko plastyczne. Zróżnicowane stylistycznie i tematycznie prace pokazali: Jacek Chrostowski, Iga Borowiecka-Grzywacz, Ewelina Hoffman, Lech Janas, Jakub Lesiński, Mateusz Lewczuk, Agnieszka Półrola, Zdzisław Wiatr, Marcin Wilkoszewski, Michał Wróblewski, Marzena Zacharewicz, Tomasz Zawadzki. Wystawę fotograficzną "T. Różewicz
w obiektywie A. Hawałeja" udostępnił Wrocławski Teatr Współczesny.
Różewicz Open Festiwal został poszerzony o inne wydarzenia organizowane przez Miasto Radomsko, były to: „Rozmowa na "dobry" początek z Wojciechem Malajkatem”, projekcja filmu „Idąc spotykając” w reż. A.Krauze, spektakl „Kartoteka” Teatru Lalki i Aktora w Łomży, reż. Andrzej Rozhin , „Ja im jeszcze pokażę. Hommage 'a Różewicz” w reż. P.Lachmana, Głośne czytanie „Próba rekonstrukcji” w reż. M. Dębicz przedstawili: J.Trela i A.Ferency. Akademię teatru, czyli warsztaty dla młodzieży prowadzili Anna Zagórska - dziekan Wydziału Aktorskiego ATW
w Warszawie i Przemysław Bluszcz . Rozstrzygnięto V Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. J. Różewicza, na który nadesłano 189 pięciotekstowych zestawów z Polski, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i USA. Podczas konkursu na Etiudę Filmową „Piekło i niebo”. Efektem ROF jest edukacyjne przedsięwzięcie ogłoszone przez Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. Podczas festiwalu ogłoszono konkursy edukacyjne dla nauczycieli. Tłumaczenie utworów Tadeusza Różewicza na języki obce, Scenariusz zajęć dydaktyczno - wychowawczych
z wykorzystaniem utworów Tadeusza Różewicza, Malowane obrazy poetyckie inspirowane poezją Tadeusza Różewicza.
Przewodniej idei Różewicz Open Festiwal „Życie przeżywa się, idąc spotykając” odpowiadały zaproszone spektakle, spotkania z gośćmi podczas, których zastanawialiśmy się co jest dla nas ważne, istotne, jak z otaczającej nas bylejakości wybrać rzeczy wartościowe, poruszające. Na wszystkie festiwalowe wydarzenia wstęp był wolny. Festiwalowe wydarzenia odbywały się
w Miejskim Domu Kultury, Muzeum Regionalnym i Miejskiej Bibliotece Publicznej. Realacje z ROF zamieszczane były w lokalnej prasie
ROK 2014
Różewicz Open Festiwal rozpoczął się 6 a zakończył 13 października 2014.
Wyjątkowym wydarzeniem festiwalowym była premiera "Wyszedł z domu. Tak zwana komedia" T. Różewicza zrealizowana w koprodukcji z Teatrem Nowym im. K. Dejmka w Łodzi. Reżyserem widowiska był Michał Rzepka. Wystąpili: Magdalena Kaszewska, Aleksandra Posielężna, Katarzyna Żuk, Wojciech Droszczyński, Gracjan Kielar, Michał Kruk, Tomasz Kubiatowicz.Gliwicki Teatr Muzyczny przygotował muzyczny spektakl dedykowany pamięci Stefanii i Tadeusza Różewicza w reż. Krzysztofa Korwin - Piotrowskiego. W role Stefanii wcieliła się Irena Jun, w Tadeusza Różewicza Daniel Olbrychski. W widowisku wystąpilirównież: solistki Małgorzata Długosz, Anita Maszczyk, kwartet smyczkowy i chór Gliwickiego Teatru Muzycznego pod dyrekcją K. Krzyżanowskiej - Łobody. Widowisko "Matka i syn odchodzą" wzbogacone było muzyką Chopina, Mozarta, Vivaldiego i Pergolesiego.
Autobiograficzny rys przewijał się w głośnym czytaniu "Matka odchodzi". Fragmenty pamiętników, wspomnień, dzienników Tadeusza
i jego matki Stefanii w interpretacji Teresy Lipowskiej i Grzegorza Gieraka rzuciły światło na wyjątkową relację łączącą matkę i syna.Anna Wieczur - Bluszcz przygotowała czytanie performatywne "Zielone róże poety" będące swoistym testamentem poety, zbudowanym z wybranych utworów T. Różewicza. Teksty poświęcone Tadeuszowi Borowskiemu, Leopoldowi Staffowi, Jerzemu Lisowskiemu, Julianowi Tuwimowi, stanowiły próbę zrozumienia tego, co ostateczne - śmierci. Wykonawcami byli Przemysław Bluszcz, Marcin Korcz i Mirosław Zbrojewicz, muzyczną oprawę przygotował Przemysław Pacan.
Mistrzowski pokaz aktorski Andrzeja Seweryna "Szekspir forever" to monodram na kanwie wybranych fragmentów utworów Szekspira: „Hamleta”, „Makbeta”, „Romea i Julii”, „Ryszarda III”
i „Burzy” w wybitnej interpretacji aktorskiej. Przybrał on formę interaktywnej relacji aktora z publicznością
Po monodramie Andrzej Seweryn spotkał się z publicznością podczas "Warsztatów z Mistrzem" dyskutując o zawodzie aktora, pracy w teatrze. Nie odbyło się też bez rozmowy
o Różewiczach.
Światowe prawykonanie epitafium pamięci Tadeusza Różewicza "Musique pour le Roi Primordial" skomponował i wykonał znakomity polski kompozytor, dyrygent, pianista - PRASQUAL.
Po koncercie odbyło się spotkanie z artystą, który opowiadał o swoich inspiracjach pozamuzycznych, fascynacji poezją i teatrem Tadeusza Różewicza."Akademię Teatru" prowadzili dr Tomasz Grochoczyński prorektor Akademii Teatralnej im. A Zelwerowicza i Wojciech Machnicki aktor Towarzystwa Teatralnego "Pod Górkę". W zajęciach warsztatowych udział wzięła ponad 20 osobowa grupa zainteresowanych teatrem. Warsztaty obejmowały ćwiczenia oddechowe i dykcyjne. W trakcie zajęć młodzież pracując na tekście "Zemsty" A. Fredry przygotowywała krótkie scenki.Dla twórców poetyckich czekających na debiut literacki ogłoszono i rozstrzygnięto VI Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Janusza Różewicza. W I etapie konkursu wzięło udział 144 autorów z Polski i zagranicy (m.in. Irlandii, Anglii, Bułgarii, Niemiec, Szwecji, USA, Francji), z których jury w składzie: Bohdan Zadura, Dorota Koman i Ireneusz Kaczmarczyk, wybrało do II etapu 7 poetów. Z uwagi na bardzo wysoki poziom konkursowych prac, jurorzy przyznali także wyróżnienia: Piotrowi Przybyle, Wojciechowi Jackowi Pelce, Hannie Antoninie Bondarence, Bartłomiejowi Ilczukowi, Waldemarowi Kazubkowi. Laureatka nagrody głównej tegorocznej edycji konkursu Anna Grabowska na stałe mieszka w Paryżu.
II edycja Różewicz Motion Graphic odbyła się pod hasłem „Będę mówił do wszystkich, którzy mnie nie czytają” i adresowana była do autorów: animacji komputerowych, animacji poklatkowych, filmów, motion graphic's i utworów video art. Poziom nadesłanych prac był tak wysoki, że jury w składzie: Anna Wieczur – Bluszcz, Agnieszka Półrola, Jerzy Drozda i Michał Wróblewski postanowiło nagrodzić 9 uczestników: Natalię Jonderko, Adama Delora, Mateusza Wojtyńskiego, Kingę Dalską, Mariusza Włodarskiego, Agnieszkę Jaszczyk, Krzysztofa Kantnera, Agnieszkę Talik oraz laureata I nagrody Dominika Grejca.
W nurcie edukacyjnym Różewicz Open Festiwal znalazła się również promocja kwartalnika "Pamiętnik Teatralny" (2013 z. 3-4) poświęconego Tadeuszowi Różewiczowi - dramaturgowi i jego "teatrowi niekonsekwencji". Autorki artykułów: prof. AT dr Barbara Osterloff, dr Maria Napiontkowa i Agnieszka Koecher-Hensel z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk podczas spotkania dyskutowały o realizacjach spektakli teatralnych według sztuk Tadeusza Różewicza na przestrzeni kilkudziesięciu lat. Dyskusja wzbogacona była prezentacją scen z wybranych przedstawień teatralnych.
Projekcji filmu w reż. K. Tchórzewskiego "Umrzyjmy razem" towarzyszyła dyskusja dr Małgorzaty Różewicz i Krzysztofa Tchórzewskiego o relacjach artystycznych i przyjaźni Jerzego Tchórzewskiego z Tadeuszem Różewiczem. Premiera filmu "Moje pojednanie. Różewicz i Niemcy" to kolejna filmowa propozycja podczas Różewicz Open Festiwal 2014. Piotr Lachman, reżyser filmu przez ponad 20 lat nagrywał swoje rozmowy z przyjacielem – Tadeuszem Różewiczem, a film stał się podsumowaniem wątku Niemiec i niemieckości w refleksjach Różewicza. Przed projekcją Ilona Czechowska z Archiwum Karla Dedeciusa opowiedziała o przyjaźni Tadeusza Różewicza i tłumacza jego tekstów na język niemiecki – Karla Dedeciusa.
Dzięki zaangażowaniu Krzysztofa Tchórzewskiego w programie festiwalu mogła znaleźć się wyjątkowa wystawa prac Jerzego Tchórzewskiego pt. "Jerzy Tchórzewski Tadeuszowi Różewiczowi - Tadeusz Różewicz Jerzemu Tchórzewskiemu". Wystawa prezentowana w Muzeum Regionalnym zawierała obok obrazów korespondencję obu twórców dokumentującą ich wieloletnią przyjaźń. Wystawie fotografii pt. "Tadeusz Różewicz poeta i dramaturg w Karkonoszach" towarzyszyło spotkanie z autorem Zbigniewem Kulikiem, który przez wiele lat towarzyszył Tadeuszowi Różewiczowi podczas wędrówek po górach. O poecie Januszu Różewiczu opowiedział podczas spotkania ph. "Janusz Różewicz - zakochany poeta" Marcin Filipowicz. Szczególnie wzruszająco przedstawił miłość Janusza do Zofii Próchnickiej, miłość utrwaloną w odnalezionych, młodzieńczych wierszach poety, dotąd nieznanych. Marcin Filipowicz zaprezentował też unikalne zdjęcia z młodości najstarszego z braci pt. "Janusz Różewicz (...) na zawsze ważny tylko uścisk rąk naszych (...)". Tegorocznej edycji ROF towarzyszyły również wystawy: plakatów do filmów Stanisława Różewicza z Muzeum Kinematografii w Łodzi, fotografii Elżbiety Lempp "11 ujęć. Tadeusza Różewicza" prezentowanej w obiekcie handlowym Galeria Baszta oraz reprint wystawy rękopisu "Kartoteki" Tadeusza Różewicza w Miejskiej Bibliotece Publicznej.
Efektem współpracy z Łódzkim Domem Kultury była "Poetycka Gra Uliczna", w której udział wzięło 41 uczestników. Głównym celem zabawy było odnalezienie wersów nieopublikowanego wcześniej wiersza Janusza Różewicza i ułożenie ich w odpowiedniej kolejności. Prawidłową formę wiersza udało się odgadnąć 4 uczestniczkom: Milenie Kinie, Roksanie Karkoszce, Aleksandrze Kisiołek oraz Paulinie Bąk, na które czekały nagrody.
ROK 2015
Różewicz Open Festiwal 2015 odbywał się wyjątkowo w czerwcu pod hasłem "Długo wędrowałem zanim doszedłem do siebie". Festiwal rozpoczęło 11 czerwca seminarium dydaktyczne
pt. „Recepcja Różewicza na świecie” skierowane do pedagogów. Teamtem spotkania, które prowadziła Maria Dębicz, było poszukiwanie nowych sposobów recepcji Tadeusza Różewicza poprzez przyjrzenie się interpretacjom i randze jego twórczości w Europie i na świecie. Była to próba pokazania ciekawych sposobów nauczania o Różewiczu, odkrywania innowacyjnych sposobów i metod pracy z uczniami. Tego dnia także zrealizowano grę miejską pt. „Śladami Braci Różewiczów” . Uczestnicy odwiedzili punkty kontrolne rozmieszczone wokół miejsc ważnych dla historii Braci Różewiczów i wykonywali zadania zlecane przez instruktorów. Uczestnikom zabawy przydał się nie tylko spryt, logiczne kojarzenie faktów i umiejętność posługiwania się nowymi technologiami, ale przede wszystkim znajomość życia i twórczości Braci Różewiczów.
12 czerwca odbył się wernisaż wystawy dokumentującej plener rzeźbiarski, odbywający się od 8 do 30 kwietnia 2015 roku w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. W wydarzeniu uczestniczyło pięciu artystów rzeźbiarzy, którzy inspirując się twórczością Braci Różewiczów zaprojektowali i wykonali unikatowe rzeźby, czyli Bogdan Wajberg, Maciej Aleksandrowicz, Mariusz Burdek, Andrzej Kosowski i Marcin Nosko. Pięć wyjątkowych rzeźb zdobi dziś przestrzeń miejską Radomska.
Wieczorem 12 czerwca Miejski Dom Kultury w Radomsku podczas „Panelu tłumaczy twórczości Tadeusza Różewicza” gościł tłumaczy z Rosji - Igora Biełowa i Węgier - Gáspára Keresztesa, którzy zapoznali publiczność z warsztatem pracy tłumacza, oraz pisarza - Matthiasa Kneipa z Niemiec, który opowiedział o swoich relacjach z rodziną Różewiczów. Dwudniowe warsztaty filmowe, które rozpoczęły się w sobotę 13 czerwca przybliżyły uczestnikom najważniejsze etapy realizacji filmu – w teorii i praktyce. Warsztaty adresowane do młodzieży, dorosłych
i filmowców amatorów zakończyły się autorską etiudą filmową, inspirowaną twórczością Stanisława Różewicza. Z kolei przy ul. Reymonta 11 odsłonięto tego dnia muralnawiązujący
do twórczości Tadeusza Różewicza inspirowanego słowami „(…) Długo wędrowałem, zanim doszedłem do siebie (...)”.
Januszowi Różewiczowi poświęcony był Międzynarodowy Konkurs Poetycki, którego oficjalne rozstrzygnięcie odbyło się 13 czerwca. W I etapie konkursu wzięło udział 156 autorów z Polski i m.in. z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Bułgarii, Szwajcarii, Azji i Stanów Zjednoczonych. Główną nagrodę – druk debiutanckiego tomu wierszy wygrał Robert Feszak, którego jednogłośnie wybrało jury w składzie: Bohdan Zadura, Dorota Koman, Ireneusz Kaczmarczyk. Późnym wieczorem Park Świetojański i radomszczanie byli świadkami niezwykłego widowiska plenerowego pt. „Miejsce urodzenia”. Spektakl był swego rodzaju podróżą do wnętrza twórczości trzech braci Różewiczów — Janusza, Stanisława i przede wszystkim Tadeusza. Widzowie zostali zaproszeni do stworzonego specjalnie na tę okazję parku różewiczowskiego, do galerii na otwartym powietrzu inspirowanej dokonaniami rodzeństwa. Centralnym punktem tej multimedialnej instalacji była scena, na której występowali Jolanta Jackowska, Ewa Kaim, Kamila Salwerowicz, Przemysław Dąbrowski, Mateusz Janicki, Konrad Michalak, Olgierd Łukaszewicz. Widowisko w reżyserii Jarosława Tumidajskiego, zrealizował Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi; opracowanie przestrzeni, światła i video - Mirek Kaczmarek; muzyka - Stefan Wesołowski; inspicjent - Agnieszka Choińska.
W niedzielę 14 czerwca radomszczanie mieli okazję poznać znakomitą artystkę – Martę Klubowicz. Aktorka wystąpiła w monodramie poetyckim pt. „Różewicz czytany od końca”,
w którym zainscenizowała mniej i bardziej znane wiersze Tadeusza Różewicza, m.in. „Serce podchodzi do gardła”, „Rozebrany”, „Palec na ustach”, „Słowa”, „Lawina”, „Mini kosmos”.Stanisławowi Różewiczowi i Kinemie zadedykowano wielkoformatową projekcję multimedialna będąca synchronizacją obrazu z muzyką. Poprzez scenariusz i formę przekazu, mapping zwrócił uwagę
na osobę Stanisława Różewicza i jego więzi z kinem Kinema - miejscem dla reżysera sentymentalnym, ale przede wszystkim inspirującym. Tłem projekcji był budynek Miejskiego Domu Kultury w Radomsku. Festiwal zakończył się 14 czerwca 2015 r. czytaniem w reżyserii Anny Wieczur – Bluszcz pt. „Nowa szkoła filozoficzna”. Rozważania bohatera o potrzebie bliskości drugiego człowieka, przemijaniu i słabościach - znakomite aktorstwo Przemysława Bluszcza i oprawa muzyczna wiolonczelistki Katarzyny Kosior.
ROK 2016
Różewicz Open Festiwal trwał od 6 do 10 października 2016 r. Motywem przewodnim edycji Różewicz Open Festiwal jest wers z wiersza "Kasztan" Tadeusza Różewicza: "Dzieciństwo jest jak zatarte oblicze na złotej monecie, która dźwięczy czysto". Przesłanie to znalazło swój wyraz w programie festiwalu. Dzieciństwo to nie tylko Radomsko, krajobraz, miejsce urodzenia,
to miejsce zakorzenienia, które ukształtowało twórczość Tadeusza Różewicza i Jego Braci.
Powrót do dzieciństwa odnajdziemy w głównym, teatralnym nurcie festiwalowym, czterech spektaklach: 6.10.2016 "Lament. Pamięci Tadeusza Różewicza" Polski Teatr Tańca w Poznaniu, reż. E. Wycichowska to baletowa próba interpretacji tekstów T. Różewicza, w tym przede wszystkim "Matka odchodzi"; 7.10.2016 "Matka odchodzi" Ośrodek Praktyk Teatralnych "Gardzienice", reż. M. Zdunik w kameralny sposób opowiedziana tęsknota za utraconą matką na podstawie tomu "Matka odchodzi" i wiersza "Czas na mnie"; 8.10.2016 "W starych dekoracjach" Teatr im. A. Mickiewicza w Częstochowie, reż. I. Gorzkowski Henryk Talar w roli głównego bohatera podróżującego w retrospekcjach po swoim życiu i słonecznej Italii; 9.10.2016 " Akt przerywany" reż. R. Alme dowcipny komentarz scenicznej rzeczywistości czyli sztuka o niemożności tworzenia sztuki.
Dobór festiwalowych spektakli, które wciąż zaskakują swoją aktualnością, to dyskusja o niepewnym współczesnym człowieku, świecie i potrzebie stałych wartości. Wzbogaceniem programu teatralnego były czytania: 9.10.2016 "Zapisane starszy brat w listach filmie i poezji” reż. A. Wieczur Bluszcz to opowieść o najstarszym z braci Różewiczów Januszu. Zapisane przez niego słowa tworzą autoportret jego i całego pokolenia: przerwane marzenia, niezrealizowane ambicje i talenty, niespełnione miłości, niedokończone życia, ale ocalone od zapomnienia,
bo zapisane. Drugie czytanie 10.10.2016 "Myślę o Bogu" Scena Poezji MDK Radomsko, reż. M.Wesołowska to prezentowany przez radomszczan wybór wierszy o Bogu i wierze, jej utracie i poszukiwaniu. Działania edukacyjne festiwalu zawierały m.in. warsztaty literackie "Przetwory poetyckie" prowadzone przez stypendystkę MKiDN Paulinę Danecką. Były to warsztaty poezji i ekspresji scenicznej, korzystające z technik literackiego kolażu, remiksu i cytatu.
Ważnym tematem festiwalowym był przekład i wynikające z niego trudności i zobowiązania. 7 października 2016 odbyło się podsumowanie projektu I Liceum Ogólnokształcącego im.
F. Fabianiego w Radomsku, współrealizowanego z Miejskim Domem Kultury w Radomsku: "Stawiamy pewne kroki na drodze ku przyszłości – doskonalimy języki angielski i niemiecki nabywając umiejętności interpretacyjno – translatorskich (przedsięwzięcie o zasięgu powiatowym)". Głównym celem inicjatywy było rozbudzenie zainteresowań twórczością Tadeusza Różewicza, zapoznanie z warsztatem przekładu i rozwijania umiejętności lingwistycznych dla potrzeb interpretacji. Tego samego dnia odbyło się spotkanie tłumaczy twórczości Tadeusza Różewicza, goś ćmi spotkania moderowanego przez Marię Dębicz byli: Barbara i Tony Howardowie (Wielka Brytania) oraz Bernhard Hartmann (Niemcy). Podczas spotkania poruszono problematykę translacji w oparciu o łąc zący ich przekład wspomnieniowego tomu "Matka odchodzi".
Z pośród imprez towarzyszących warto wspomnieć o "Urodzinach Tadeusza Różewicza w przestrzeni miejskiej Radomsko czyta Różewicza" 95. rocznicę urodzin Tadeusza Różewicza radomszczanie uczcili czytaniem jego poezji. Nie zabrakło też wystaw, imprezom festiwalowym towarzyszyły: prezentacja zdjęć autorstwa Adama Hawałeja przedstawiających Tadeusza Różewicza, plakatów "Teatr Różewicza w Polsce i na świecie" ze zbiorów Elżbiety Małeckiej oraz dodatkowo "11.ujęć Tadeusz Różewicz w fotografii Elżbiety Lempp". Podczas festiwalu rozstrzygnięto VIII Ogólnopolski Konkurs Poetycki im.Janusza Różewicza, dedykowany twórcom przed debiutem. W konkursie wzięło udział 128 autorów z Polski i z zagranicy. Jury
w składzie: Bohdan Zadura przewodniczący, Dorota Koman i Ireneusz Kaczmarczyk nagrodziło zestaw wierszy pt. „Ultimatum” godło "Marketa" Piotra Machula i wyróżniło zestawy wierszy "Jasnonienawidzenie" Marcina Królikowskiego godło "Zlepy cynamonowe" i "Trzynasta noc poślubna" Joanny Nowak godło "Modras". Festiwal rozpoczęła 6.10.2016 projekcja filmu "Szklana kula" w reż. Stanisława Różewicza. Przed filmem publiczność spotkała się z odtwórczynią roli Ireny Małgorzatą
Potocką. Festiwal zakończył pokaz filmu Piotra Lachmanna "Szukamy życia w grobach. Tadeusz Różewicz. Powroty". Osobisty wymiar filmu, w liście skierowanym do publiczności, określił sam reżyser: "To nie jest mój film. Powstał w ścisłej komunikacji z Różewiczem, często w wyniku telepatycznego kontaktu, który moim zdaniem, nie zakończył się bynajmniej po tym co zwykliśmy nazywać śmiercią". Interdyscyplinarne działania festiwalowe proponowały spojrzenie na współczesność przez pryzmat teatru, filmu, plastyki, literatury. Festiwal prezentował różnorodne gatunkowo i najwartościowsze przedstawienia polskiego teatru, których patronem był Tadeusz Różewicz. Różewicz Open Festiwal na stałe wpisał się w kulturalny kalendarz miasta i regionu. Jednogłośnie uważany jest przez mieszkańców za wyznacznik tożsamości i marki miasta, cementuje pamięć o tym, że w Radomsku urodzili się i mieszkali wybitni twórcy.
ROK 2017
Różewicz Open Festiwal w tym roku trwał od 4 do 9 października. Organizatorami Różewicz Open Festiwal są: Miejski Dom Kultury w Radomsku i Miasto Radomsko. W tym roku partnerami festiwalu byli Muzeum Regionalne im. Stanisława Sankowskiego w Radomsku i Miejska Biblioteka Publiczna w Radomsku. Wsparcia udzieliła Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna.
W organizację włączył się też Pub Bourbon Street, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Radomsku i radomszczańskie szkoły ponadgimnazjalne
4 października 2017 r.
Pierwszym punktem festiwalu był konkurs recytatorski „Mówię Różewiczem”. Jury w składzie: Małgorzata Wesołowska – przewodnicząca, Mirosława Łęska i Janusz Kucharski oceniało
35 młodych ludzi, uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Konkurs odbył się w sali kameralnej. Najlepiej z tekstem Tadeusza Różewicza, według komisji konkursowej, poradziła sobie Sara Bojarska z II Liceum Ogólnokształcącego im. K.K. Baczyńskiego w Radomsku. Pozostałe miejsca na podium również przypadły uczniom tej szkoły. Drugie miejsce zajął Mateusz Olejnik,
a trzecie Nikola Olczyk. Wyróżnienia trafiły do: Mateusza Sicińskiego z radomszczańskiego Zespołu Szkół Ekonomicznych, Agaty Dziegieć z I Liceum Ogólnokształcącego im. Feliksa Fabianiego w Radomsku i Magdaleny Gołdon z II LO w Radomsku. Przyznano też wyróżnienie II stopnia, które otrzymała Dominika Sala z I LO w Radomsku. W budynku Miejskiego Domu Kultury rozstawiono eksponaty, które przyjechały do Radomska z Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Ekspozycję zatytułowano "Poeta odchodzi. Tadeusz Różewicz". Są to m.in. wielkoformatowe zdjęcia i fragmenty tekstów, wierszy Tadeusza Różewicza. Festiwal przeniósł się także w przestrzeń miasta. W holu głównym radomszczańskiego dworca PKP oglądać można było wystawę "Różewicz Open Festiwal w obiektywie Mirosława Kercza".
5 października 2017 r.
Drugi dzień Różewicz Open Festiwal rozpoczął się rozstrzygnięciem konkursu plastycznego inspirowanego twórczością Tadeusza Różewicza. Konkurs adresowany był do uczniów szkół gimnazjalnych. Finał odbył się w sali kameralnej. Jury w składzie: Anna Spychało – przewodnicząca, Joanna Nitecka i Tomasz Zawadzki zdecydowali, że Grand Prix trafi do Mateusza Iwińskiego (Gimnazjum nr 18 w Częstochowie). Na podium stanęli także: I miejsce - Laura Żydczyk (ZSP w Dobryszycach), II miejsce - (Gimnazjum nr 18 w Częstochowie). Na podium stanęli także: I miejsce - Laura Żydczyk (ZSP w Dobryszycach), II miejsce - Justyna Krystaszek (Klub Plastyka MDK), III miejsce -Weronika Miśkiewicz (PSP w Kodrębie). Wyróżnienia otrzymali: Damian Bus (PSP w Kodrębie), Weronika Tkacz (ZSG nr 3 w Radomsku), Iza Trzebska (Gimnazjum nr 18 w Częstochowie), Weronika Brzuchacz (Gimnazjum w Janikowie) i Mateusz Walas (ZSG nr 4 w Radomsku). Konkursowi towarzyszyła ekspozycja nagrodzonych prac. Później organizatorzy i goście festiwalu spotkali się przy ul. Bugaj 4. Na ścianie kamienicy, w której kiedyś mieściła się szkoła, do której chodzili bracia Różewiczowie namalowany został festiwalowy mural i odbyła się jego oficjalna prezentacja. Autorką projektu jest Anna Tarnowska. Projekt namalował Marek Barski. W tym samym dniu po południu w sali kameralnej odbyła się projekcja filmu "Samotność we dwoje” w reżyserii Stanisława Różewicza. W sali widowiskowej festiwalowa publiczność obejrzała spektakl muzyczny „Bramy do ogrodów” w reżyserii Anny Kękuś. Wystąpili muzycy: Marek Bałata, Krzysztof Ścierański oraz aktor młodego pokolenia Igor Obłoza. Zaprezentowano też wystawę „Zobaczyć słowo poety”. To seria instalacji inspirowanych dramatem Tadeusza Różewicza „Świadkowie albo nasza mała stabilizacja”. Są to prace przygotowane przez studentów V roku Wydziału Scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
6 października 2017 r.
Trzeci dzień festiwalu rozpoczął się spotkaniem w sali tanecznej MDK. To właśnie tam o godz. 11.00 rozpoczęło się spotkanie „Różewicz i Beckett o milczeniu w teatrze”. Była to rozmowa z Joanną Lisiewicz autorką książki „Milczenie w teatrze Samuela Becketta i Tadeusza Różewicza”. Na widowni zasiedli głównie uczniowie radomszczańskich liceów. Po południu Różewicz Open Festiwal przeniósł się do Miejskiej Biblioteki Publicznej. Tam o godz.17.00 odbyła się debata teatralna „Różewicz i Aktorzy”. Wzięli w niej udział Maja Komorowska i Bogusław Kierc. Spotkanie poprowadził Janusz Majcherek. Rozmowę uzupełniało czytanie fragmentów książki „Matka odchodzi” Tadeusza Różewicza. O godz. 19.00 w sali widowiskowej MDK artyści Teatru Narodowego w Warszawie zaprezentowali spektakl „Białe Małżeństwo” wg Tadeusza Różewicza. W spektaklu wyreżyserowanym przez Artura Tyszkiewicza wystąpili: Paulina Szostak, Paulina Korthals, Edyta Olszówka, Anna Ułas, Zbigniew Zamachowski, Mirosław Konarowski, Przemysław Stippa i Kinga Ilgner. Na sam koniec festiwalowego dnia koncert w pubie Bourbon Street wystąpili: Maja Kleszcz i Kwartet Prowincjonalny. Było to jedno z wydarzeń towarzyszących festiwalowi, które organizowało Miasto Radomsko.
7 października 2017 r.
W czwartym dniu festiwalu sceny Miejskiego Domu Kultury należały do studentów szkół teatralnych. W sali kameralnej zaprezentowano etiudę „Biankolina” na podstawie „Białego Małżeństwa” Tadeusza Różewicza. Swoimi umiejętnościami dzielili się studenci Wydziału Aktorskiego i Wydziału Reżyserii Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie. Reżyserowała Katarzyna Minkowska. Później poznaliśmy laureata IX Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Janusza Różewicza. Jury w składzie: Bohdan Zadura (przewodniczący), Dorota Koman i Ireneusz Kaczmarczyk zdecydowali, że główną nagrodę otrzyma Katarzyna Dybżyńska ze Świdnika. Wiersze laureatki wydane zostaną w debiutanckim tomie poetyckim, który jest główną nagrodą w konkursie. Przed ogłoszeniem wyników zaprezentowano kolejną etiudę. Tym razem studenci warszawskiej Akademii Teatralnej pokazali fragmenty książki Tadeusza Różewicza „Matka odchodzi”. W Muzeum Regionalnym im. Stanisława Sankowskiego aktor Grzegorz Gierak czytał wybrane utwory Tadeusza Różewicza. Natomiast w sali kameralnej MDK odbył się kolejny pokaz etiud. Przed radomszczańską publicznością ponownie wystąpili studenci Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza. Na scenie zobaczyć można było też aktora Teatru Narodowego w Warszawie Mirosława Konarowskiego. Spektakle powstały pod kierunkiem dr Marty Miłoszewskiej. W sali widowiskowej MDK zaprezentowano spektakl dyplomowy słuchaczy Szkoły Aktorskiej Haliny i Jana Machulskich. Młodzi adepci sztuki aktorskiej przygotowali spektakl "Kup kota w worku" na podstawie tomu poetyckiego Tadeusza Różewicza. Przed radomszczańską publicznością wystąpili: Agata Darnowska, Grzegorz Mroziński, Adrian Rux, Michał Szpak. Reżyserował Mariusz Orski. Wieczorem w pubie Bourbon Street odbył się jeszcze koncert zespołu Dagadana z utworami z płyty "List do Ciebie" z tekstami Janusza Różewicza, organizowany przez Miasto Radomsko.
8 października 2017 r.
Kolejny dzień rozpoczął się spektaklem Teatru Pod Lupą „Ja wiem, że ty tego nie widzisz – sceny z Różewicza”, który można było obejrzeć w sali kameralnej MDK. Przedstawienie wyreżyserowała Teresa Radzikowska – Binkowska. Wystąpili: Grażyna Wieteska i Sebastian Dominiak. Wieczorem w kilku radomszczańskich kawiarniach aktor Mirosław Zbrojewicz i radomszczański recytator Janusz Kucharski czytali wybrane utwory Tadeusza Różewicza. Na koniec w sali widowiskowej MDK można było obejrzeć spektakl Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”. Artyści zaprezentowali dramat Tadeusza Różewicza „Świadkowie albo nasza mała stabilizacja”. Reżyserował Michał Zdunik, a przed radomszczańską publicznością wystąpili: Monika Janik, Łukasz Borkowski, Jan Hussakowski oraz Katarzyna Wesołowska.
9 października
Ostatni dzień festiwalu zaczął się projekcją filmową. W sali kameralnej publiczność obejrzała film „Poeta emeritus”. Odbyło się też spotkanie z reżyserem filmu, Andrzejem Sapiją. Na widowni zasiedli głównie młodzi ludzie, uczniowie radomszczańskich szkół ponadgimnazjalnych. Po południu w sali kameralnej Scena Poezji MDK zaprezentowała spektakl „Jestem poszukiwaczem poezji”. Recytowali: Elżbieta Jóźwiak, Janusz Kucharski, Grażyna Śliwakowska, Karol Mazurek, Mikołaj Malicki, Marita Matak, Ewelina Łoś, Anita Łęgowik, Przemysław Klekot. Reżyserowała Małgorzata Wesołowska. W tej samej sali odbył się pokaz spektaklu grupy teatralnej BAT- Scena Dorosłych MCK Bełchatów. Festiwalowa publiczność obejrzała spektakl „Przyj dziewczę, przyj” wyreżyserowany przez Krzysztofa Zygmę, w którym wystąpili: Katarzyna Brylska, Sławomir Chmiel, Danuta Duda, Joanna Drzazga, Lucyna Hałaszkiewicz, Marzena Klima, Tomasz Przybylski, Anna Staśkiewicz, Adam Stusio, Agnieszka Władziewicz. Muzyka: Piotr Zygma. Różewicz Open Festiwal zakończył koncert „5 pieśni Tadeusza Różewicza i muzyka polska”. Przed radomszczańską publicznością w sali widowiskowej wystąpili: Stanisław Kierner (baryton) i Michał Rot (pianista).
ROK 2018
Różewicz Open Festiwal trwał od 3 do 9 października. Organizatorami festiwalu byli: Miejski Dom Kultury w Radomsku i Miasto Radomsko przy współpracy z Ministerstwem Kultury
i Dziedzictwa Narodowego. W tym roku partnerami festiwalu byli: Miejska Biblioteka Publiczna w Radomsku, szkoły: I Liceum Ogólnokształcące im. F. Fabianiego w Radomsku, II Liceum im. K.K. Baczyńskiego w Radomsku i Zespół Szkół Ekonomicznych. Wsparcia udzieliła Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna, PGE Polska Grupa Energetyczna, Ardagh Group, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
Prezentacje teatralne:
Podczas festiwalu zaprezentowały się zarówno zawodowe jak i amatorskie grupy teatralne. Przez siedem festiwalowych dni widzowie oklaskiwali następujące prezentacje:
-„Na czworakach” w wyk. Teatru Polonia w Warszawie, reż. Jerzy Stuhr (sala widowiskowa MDK). Głośny spektakl w reżyserii Jerzego Stuhra, który gra też główną rolę. Przedstawienie
nie przypadkowo pokazano 9 października. To dzień urodzin Tadeusza Różewicza. Sala widowiskowa Miejskiego Domu Kultury wypełniona była do ostatniego miejsca, a publiczność nagrodziła artystów owacją na stojąco.
-„Świadkowie” - spektakl w wyk. Teatru „Barakah” w Krakowie, reż. Piotr Jędrzejas (sala widowiskowa MDK). Interpretacja jednego z najbardziej rozpoznawalnych dramatów T. Różewicza „Świadkowie, albo nasza mała stabilizacja”. Kiedyś przed laty dla Anety Wirzinkiewicz i Marcina Kalisza był to spektakl dyplomowy. Po latach wrócili do tekstu Tadeusza Różewicza, już jako dojrzali artyści. Teraz pokazali go w Radomsku. Widownię zbudowano na scenie, dzięki temu widzowie mieli bardzo bliski kontakt z artystami. Publiczność była integralną częścią widowiska.
-„Kartoteka rozrzucona” - spektakl w wyk. Teatru Studio w Warszawie reż. Radosław Rychcik (sala widowiskowa MDK). Na scenie plejada aktorów i najnowsza interpretacja dramatu Tadeusza Różewicza. Nowatorska forma i poszukiwanie kolejnych pól interpretacyjnych. Chyba najbardziej znany tekst wielkiego dramaturga odczytany na nowo. Widzowie obejrzeli spektakl multimedialny gdzie gest, słowo, mimika dawały pole do poszukiwań indywidualnych interpretacji przesłania dramaturga.
-„Skąd się bierze zło ?” - czytanie w wyk. Sceny Poezji, reż. Małgorzata Wesołowska (sala kameralna MDK). Wiersze Tadeusza Różewicza w wykonaniu radomszczan, którzy nie są zawodowymi aktorami. Recytatorzy reprezentujący różne pokolenia przedstawili własne interpretacje wierszy poety. W bogatym programie znalazły się utwory, w których Tadeusz Różewicz zadawał pytania o sprawy najistotniejsze: wiarę, życie, śmierć. Kameralne spotkanie z festiwalową publicznością było wyjątkowym obcowaniem z tekstami wielkiego artysty.
-„Głodomór” - monodram w wyk. Kamila Suszczyka, reż. Michał Rzepka (sala kameralna MDK). Wykonawca, Kamil Suszczyk właśnie kończy wydział aktorski warszawskiej Akademii Teatralnej, przygotował monodram na podstawie tekstu „Odejście Głodomora” Tadeusza Różewicza. Spektakl powstał specjalnie na Różewicz Open Festiwal. Kamil Suszczyk dał popis gry aktorskiej. Przeobrażał się, stwarzał kolejne postacie, prowokował i skłaniał do refleksji. Publiczność długo nie chciała wypuścić go ze sceny.
Wystawy:
Różewicz Open Festiwal był też okazją do zaprezentowania wystaw tematycznie związanych z bohaterami ROF. I tak w tym roku oglądać można było następujące wystawy:
-Wystawa ze zbiorów MDK poświęcona Tadeuszowi Różewiczowi (zdjęcia, rękopisy, wielkoformatowe prezentacje) – eksponaty przekazało Muzeum Literatury w Warszawie – hol dolny MDK
-„Zawsze fragment. Tadeuszowi Różewiczowi - Teresa Kępowicz” - wystawa obrazów Teresy Kępowicz (galeria MDK). Przez cały festiwal w galerii Miejskiego Domu Kultury oglądać można było wystawę Teresy Kępowicz „Zawsze fragment. Tadeuszowi Różewiczowi - Teresa Kępowicz”. Artystka słowem i obrazem przywołała „karkonoski” okres twórczości Tadeusza Różewicza. Obok obrazów prezentowane były również wiersze Tadeusza Różewicza, które stanowiły inspirację dla artystki.
-„Ulotność. Tadeusz Różewicz -prywatnie” - wystawa zdjęć Janusza Stankiewicza (hol Miejskiej Biblioteki Publicznej). Autor był jednym z nielicznych artystów, którym Tadeusz Różewicz pozwolił sfotografować się w zupełnie prywatnych, domowych sytuacjach. Blisko 30 fotografii przez dwa tygodnie oglądać można było w holu Miejskiej Biblioteki Publicznej. Na zdjęciach artysta uwiecznił Tadeusza Różewicza i jego świat. Widzimy poetę, który pracuje w ogrodzie, siedzi na ławce z żoną, spaceruje. Na wystawie znalazło się też kilka artystycznych, nostalgicznych portretów.
-„Różewicz – Radomsko – Retrospekcja” – pokonkursowa wystawa fotografii (hol MDK). W tym konkursie oceniano głównie pomysłowość i wyobraźnię. Cel był jeden. Spróbować odnaleźć ślady braci Różewiczów. Mogły być to miejsca zupełnie nieoczywiste, domowa biblioteczka, stare albumy, czy zakątki Radomska, Polski związane z braćmi. Organizatorzy konkurs zorganizowali po raz pierwszy. W holu MDK zaprezentowano pokonkursową wystawę.
Koncerty:
Muzyka filmowa to stały element festiwalowego programu. W tym roku zaproszono widzów na koncert orkiestrowy.
- „Koncert muzyki filmowej” w wyk. Galicyjskiej Orkiestry Straussowskiej „Obligato” (sala widowiskowa MDK). Orkiestra pod batutą Jerzego Sobeńko wykonała kompozycje m.in.
W. Kazaneckiego, W. Kilara, M. Lorenca. To była muzyczna podróż przez style i tonacje. Orkiestra zagrała muzyczne standardy jak również utwory mniej znane. Każdą prezentację poprzedzało krótkie wprowadzenie, dzięki czemu koncert ułożył się w zgrabnie opowiedzianą muzyczną filmową historię.
Spotkania:
Bardzo ważnym punktem festiwalu są kameralne spotkania z ludźmi kultury. Publiczność nie tylko słucha, ale ma też szansę, by włączyć się w rozmowę. W tym roku zorganizowano dwa panele dyskusyjne.
- „Stanisław Różewicz i scenarzyści” - spotkanie z Marcinem Filipowiczem i Piotrem Śmiałowskim (czytelnia MBP). Festiwalowa publiczność posłuchała rozmowy z animatorem kultury Marcinem Filipowiczem i dziennikarzem Piotrem Śmiałowskim. Głównym bohaterem spotkania był Stanisław Różewicz. Animator kultury i dziennikarz rozmawiali o twórczości Stanisława Różewicza. Uzupełnieniem spotkania była projekcja filmu „Głos z tamtego świata”.
- „W kręgu dramatu” - forum (sala kameralna MDK, wstęp wolny). Czy pisanie dramatów jest w modzie? Czy Tadeusz Różewicz ma swoich następców, a może naśladowców? Dlaczego utwory wielkiego pisarza są tak rzadko wystawiane? Jaki jest sposób by ocalić je od niepamięci? Zaproszenie do rozmowy na te właśnie tematy przyjęli: Bronka Nowicka - laureatka literackiej nagrody Nike, literaturoznawca Joanna Lisiewicz i aktor Wojciech Pszoniak.
Konkursy:
W tym roku zorganizowano dwa konkursy: literacki i fotograficzny A były to:
- "X Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Janusza Różewicza". Stały punkt festiwalu. Tym razem jubileuszowy. Na konkurs spłynęło ponad 100 zestawów wierszy, nie tylko z Polski, ale też
z różnych zakątków Europy. Nagrodą jest wydanie debiutanckiego tomiku wierszy. Jury w składzie: Dorota Koman, Bohdan Zadura i Ireneusz Kaczmarczyk zdecydowało, że zwycięzcą będzie Ewelina Kuśka z Jastrzębia Zdroju. I to jej wiersze wydał Miejski Dom Kultury.
- "Różewicz – Radomsko – Retrospekcja" – konkurs fotograficzny. Zadanie polegało na tym, by sfotografować miejsca, zdarzenia, wspomnienia związane z braćmi Różewiczami. Efekty oglądać można było na pokonkursowej wystawie.
Warsztaty:
Festiwal to również możliwość bardzo bliskiego obcowania z twórczością braci. Organizowane podczas festiwalu warsztaty w sposób szczególny skierowane są do młodych ludzi, którzy mogli uczestniczyć w następujących zajęciach:
- „List do Ciebie” – warsztaty teatralno - scenograficzne (pracownia plastyczna MDK).
Warsztaty teatralno – scenograficzne dla młodzieży poprowadzili wykładowcy z warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierownictwem Marka Chowańca, których finałem była interaktywna instalacja, jaka powstała z inspiracji tekstem J. Różewicza „List do Ciebie”.
- „Dzieciństwo – czas” - teatralny pokaz warsztatowy przygotowany przez Olgę Sawicką (sala kameralna MDK).
Punktem wyjścia było opowiadanie „Grzech” i wiersze Tadeusza Różewicza. Całość opracowała Olga Sawicka – nauczyciel akademicki, wychowawca studentów. Efekt można było obejrzeć
w sali kameralnej MDK.
- „Różewicz, czyli świat” - warsztaty literaturoznawcze z dr Joanną Lisiewicz (I LO im. F. Fabianiego, II LO im. K.K. Baczyńskiego). Dr Joanna Lisiewicz, literaturoznawca , wielka miłośniczka twórczości Tadeusza Różewicza, wykładowca na Uniwersytecie Gdańskim poprowadziła warsztaty, których punktem wyjścia był dramat „Pułapka”. Zrealizowano dwugodzinne zajęcia
w każdej ze szkół: w I Liceum Ogólnokształcącym i II Liceum Ogólnokształcącym.
Inne:
Ponad 100 osób wzięło udział w spacerze „Śladami braci Różewiczów”, który poprowadziła historyk Agnieszka Kuligowska. Spacer został zorganizowany we współpracy z Zespołem Szkół Ekonomicznych. Uczestnicy byli w m.in. w miejscu gdzie kiedyś stał dom w którym mieszkali Różewiczowie, szkoła do której chodzili bracia. Nie zabrakło przystanków przy muralach poświęconych Różewiczom, parku rzeźb i "Kinemy", gdzie rodziły się ich artystyczne inspiracje. Odbyła się również projekcja filmowa. W Miejskiej Bibliotece Publicznej widzowie obejrzeli film „Głos z tamtego świata” w reż. Stanisława Różewicza. Było to dopełnienie poprzedzającego projekcję panelu dyskusyjnego, w którym uczestniczyli animator kultury Marcin Filipowicz
i dziennikarz Piotr Śmiałowski.
ROK 2019
9 - 14 października. W tym roku organizatorzy zdecydowali o poszerzeniu formuły. Obok twórczości głównych patronów, braci Janusza, Tadeusza i Stanisława na festiwalu pojawiła się też spuścizna literacka Witolda Gombrowicza.
a) prezentacje teatralne
Pokazano „Ferdydurke”, koprodukcję warszawskiego Teatru Dramatycznego i Malabar Hotel. Przedstawienie wyreżyserowała Magdalena Miklasz. Na radomszczańskiej scenie wystąpili Waldemar Barwiński, Anna Gorajska, Magdalena Smalara, Mateusz Weber, Łukasz Wójcik, Marcin Bartnikowski, Marcin Binkowski, Anna Stela. Spektakl przeznaczony był dla widzów od 16. roku życia. Najbardziej znany tekst Witolda Gombrowicza w jednej z najnowszych interpretacji otworzył radomszczański festiwal. Festiwal zakończył „Deprawator” stołecznego Teatru Polskiego. Spektakl wyreżyserował Maciej Wojtyszko. Wystąpili: Grażyna Barszczewska, Anna Cieślak, Katarzyna Skarżanka, Magdalena Zawadzka, Paweł Krucz, Wojciech Malajkat, Andrzej Seweryn. Tym razem na scenie opowiedziano historię spotkania Witolda Gombrowicza z Czesławem Miłoszem i Zbigniewem Herbertem. W czasie festiwalu widzowie obejrzeli też dwa monodramy. Pierwszy to „Powroty do odejścia Głodomora”. Spektakl oparty na jednym z najbardziej znanych tekstów Tadeusza Różewicza – „Odejściu Głodomora” zaprezentował aktor i poeta Bogusław Kierc. Artysta wcześniej wcielał się w tę postać wielokrotnie na deskach Wrocławskiego Teatru Współczesnego. „Powroty do Odejścia Głodomora” to nawiązanie
do wszystkich tych prezentacji. Spektakl wyjątkowy, bo było to pożegnanie Bogusława Kierca z tą aktorską kreacją. Drugi monodram to sceniczna interpretacja dramatu „Stara kobieta wysiaduje” w wykonaniu Lidii Danylczuk, aktorki „Teatru w koszyku” z Ukrainy. Radomszczańska Scena Poezji przygotowała czytanie performatywne tekstów Tadeusza Różewicza.
W spektaklu „gdzie ja jestem” wyreżyserowanym przez Małgorzatę Wesołowską wystąpili: Elżbieta Jóźwiak, Przemysław Klekot, Janusz Kucharski, Milena Nowakowska, Alicja Soczyńska, Grażyna Śliwakowska.
b) imprezy towarzyszące
Prezentacjom teatralnym towarzyszył blok tematycznych imprez: zorganizowano wystawy, dyskusję, warsztaty. Podczas festiwalu odbył się wernisaż wystawy fotografii teatralnej „Kobiece kadry”. Autor, Mirosław Kercz jest radomszczańskim fotografikiem, który od początku dokumentuje Różewicz Open Festiwal. Tym razem uwagę poświęcił kobietom, aktorkom, które występowały na scenie MDK w inscenizacjach dramatów Tadeusza Różewicza. Wystawie towarzyszyła prezentacja multimedialna. Ekspozycja prezentowana była w galerii MDK. Z Teatru im. S. Jaracza z Łodzi przyjechała wystawa "Sztuczność wrodzona". To z kolei wielkoformatowe zdjęcia ze spektakli - adaptacji dzieł Gombrowicza – wystawionych przez łódzki teatr. Ekspozycję można było oglądać w holu głównym przez cały festiwal. W salach, gdzie odbywały się festiwalowe prezentowana była również wystawa 11 ujęć czyli Tadeusz Różewicz
w fotografii Elżbiety Lempp. Odbył się też spacer literacki. Przewodnikiem była historyczka Agnieszka Kuligowska. Blisko 50 osób udało się śladami braci Różewiczów. W programie znalazły się m.in. miejsca, gdzie Janusz, Stanisław i Tadeusz mieszkali, gdzie chodzili do szkoły. Nie zabrakło „Kinemy”, czyli kina, gdzie budziły się artystyczne pasje braci. Twórczość Stanisława Różewicza przypomniana została filmem "Nocny gość"
c) wykłady, panele, spotkania
Niektóre festiwalowe wydarzenia odbywały się w instytucjach zaprzyjaźnionych z Miejskim Domem Kultury. I tak wykładu prof. Jacka Kopcińskiego z Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, redaktora naczelnego miesięcznika „Teatr” festiwalowa publiczność wysłuchała w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Spotkanie poświęcone było porównaniu dwóch najważniejszych bohaterów Witolda Gombrowicza i Tadeusza Różewicza, czyli Henryka ze "Ślubu" i Bohatera z "Kartoteki". Odbył się też panel dyskusyjny Różewicz vs Gombrowicz
w którym wzięli udział: literaturoznawca i teatrolog dr Joanna Lisiewicz, reżyser Magdaleny Miklasz, aktor i pedagog Jarosław Bielski, który na stałe mieszka w Hiszpanii, scenograf prof. Marek Chowaniec. Spotkanie poprowadziła prof. Barbara Osterloff, teatrolog, nauczyciel akademicki. Była to też okazja do wręczenia Jarosławowi Bielskiemu nagrody Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego za rozpowszechnianie kultury polskiej za granicą. Filmem „Nocny gość” przypomniano o Stanisławie Różewiczu.
d) warsztaty
W I Liceum Ogólnokształcącym odbyły się warsztaty metodyczne dla nauczycieli, które poprowadziła dr Joanna Lisiewicz, pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego, polonista.
W zajęciach pod tytułem „Wściekłe wieszcze i jeden jeszcze albo Tadeusz Różewicz spółka z o.o.” wzięli udział poloniści z Radomska i powiatu a ich przedmiotem były poszukiwania atrakcyjnych form pracy z młodzieżą. Joanna Lisiewicz podzieliła się „dobrymi praktykami”. Młodzież z radomszczańskich szkół uczestniczyła z kolei w warsztatach teatralno - scenograficznych pod hasłem „On sobie leży, a czas leci” prowadzonych pod kierunkiem prof. Marka Chowańca z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W projekcie wzięli też udział studenci trzeciego roku Wydziału Scenografii warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Punktem wyjścia były fragmenty dramatu „Kartoteka”, efektem warsztatów była etiuda filmowa
i wystawa zdjęć z realizacji zajęć. Odbyły się wszystkie zaplanowane warsztaty. Z myślą o najmłodszych zorganizowano zajęcia „Jak powstaje książka” – warsztaty dla dzieci w Muzeum Drukarstwa Rodziny Kamińskich. Warsztaty przeprowadzono w najstarszej radomszczańskiej drukarni, gdzie od roku działa muzeum. Dzieci w praktyce przekonały się jak wygląda proces tworzenia książki. Po zajęciach każdy z jego uczestników trzymał własnoręcznie zrobiony notes.
e) koncerty
Z programem muzyki filmowej wystąpił Steve Nash, na scenie towarzyszyli mu DJ Funktion, Pan Jaras, Pinky Loops Quartet oraz Maksymilian Łapiński. Muzycy połączyli muzykę klasyczną
i tzw. turntablism, czyli tworzenie dźwięków na płycie winylowej. Koncert „Steve Nash oraz Dj Funktion, Pan Jaras Pinky Loops Quartet” wypełniły autorskie aranżacje muzyki filmowej stanowiącej klasykę kina zarówno polskiego, jak i zagranicznego, przeplataną klasyczną muzyką w elektronicznej odsłonie oraz najbardziej znanymi motywami z płyty „Out of fade” nagrodzonej m.in. "Mateuszem" Trójki. Muzycy wykonali również swoje wersje kompozycji Stanisława Moniuszki – którego w tym roku obchodzimy 200. rocznicę urodzin – jak Halka, Dumka i Prząśniczka. Steve Nash a właściwie Kacper Nowak jest, polskim DJ -em, remikserem, producentem muzycznym, kompozytorem i pianistą. Absolwent łódzkiej Akademii Muzycznej. Współpracował z wykonawcami muzyki, jak np. O.S.T.R., Małpa, Grubson, a w ramach Męskiego Grania 2016 także z Tomaszem Organkiem, Dawidem Podsiadło czy z O.S.T.R.-em. Twórca projektu Steve Nash Turntable Orchestra - nowatorsko łączącego muzykę klasyczną z elektroniką i jazzem, z wykorzystaniem orkiestry i turntablizmu. Projekt ten został nagrodzony w 2017 r. Nagrodą Muzyczną Programu Trzeciego – „Mateusz” w kategorii muzyki rozrywkowej - „Debiut”.
f) konkursy
Rozstrzygnięto XI Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Janusza Różewicza. W tym roku w dwuetapowym konkursie wzięło udział 85 debiutantów. Jury w składzie: Bohdan Zadura, Dorota Koman i Ireneusz Kaczmarczyk zdecydowało, że zwycięzcą konkursu jest Wioletta Ciesielska z Kocierzewa Południowego. Główną nagrodą jest wydanie przez Miejski Dom Kultury debiutanckiego tomiku wierszy pt. „Krańcówka”.
ROK 2020 - ONLINE
Zmianę formuły ROF, który w latach poprzednich zawsze odbywał się stacjonarnie, wywołała epidemia koronawirusa. Festiwal nadal obejrzeć można w Internecie, a centralny punkt stanowi multimedialne widowisko słowno – muzyczne przedstawiające spuściznę artystyczną Tadeusza, Janusza i Stanisława Różewiczów.
Panel dyskusyjny "3 x Różewicz"
Główny punkt festiwalu czyli widowisko słowno - muzyczne "3 x Różewicz" poprzedziła dyskusja panelowa z udziałem specjalistów, miłośników twórczości braci Różewiczów. Celem było przybliżenie - w przystępny sposób - sylwetek każdego z braci. O Tadeuszu opowiadała Beata Anna Symołon, teatrolog, twórczyni salonu literackiego "Sabas", podczas panelu wykorzystane zostały również informacje z przygotowanego przez Beatę Annę Symołon biogramu Tadeusza Różewicza. O spuściźnie filmowej Stanisława Różewicza przypomniała z kolei Aleksandra Kędra lider filmoteki szkolnej w województwie łódzkim, edukatorka filmowa, polonista z I Liceum Ogólnokształcącego w Radomsku, pomysłodawczyni Dni Kina, których finał odbywa się w radomszczańskim Miejskim Domu Kultury. O najstarszym z braci, Januszu opowiedziała Monika Nowak, radomszczanka, absolwentka filologii polskiej, która Januszowi Różewiczowi poświęciła pracę magisterską. To unikatowe wydawnictwo, gdyż twórczość Janusza Różewicza wciąż nie została do końca odkryta. Monika Nowak specjalnie na festiwal przygotowała również biogram Janusza Różewicza. Rozmowa ze specjalistami odbyła się stacjonarnie i została nagrana w sali widowiskowej Miejskiego Domu Kultury bez udziału publiczności. Byli też goście wirtualni: literaturoznawca, teatrolog dr Joanna Lisiewicz autorka książki "Milczenie w teatrze Samuela Becketta i Tadeusza Różewicza" i Barbara Osterloff, profesor Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie, która sprawowała opiekę artystyczną nad festiwalem. Nie zabrakło niespodzianek. Pozdrowienia dla radomszczan przysłały Katarzyna Adamala, która wiele lat temu jako uczennica radomszczańskiego I Liceum Ogólnokształcącego zainaugurowała organizowanie w Radomsku festiwalu różewiczowskiego. Dziś z powodzeniem realizuje się naukowo w Stanach Zjednoczonych. Ciepłe słowa popłynęły również z Wrocławia od wnuczki Tadeusza Różewicza - Julii i żony wielkiego poety - Wiesławy. Panel poprowadziła Jolanta Dąbrowska instruktor Miejskiego Domu Kultury w Radomsku.
Widowisko słowno - muzyczne "3 x Różewicz"
Widowisko słowno - muzyczne "3 x Różewicz było centralnym punktem festiwalu. Spektakl wypełniły nowatorskie interpretacje tekstów Tadeusza Różewicza. Nie zabrakło poezji Janusza Różewicza . W programie zaprezentowali się lokalni, młodzi twórcy, jak również uznani artyści, których zafascynowała spuścizna artystyczna braci Różewiczów. Autorski scenariusz widowiska napisała Jolanta Dąbrowska instruktor Miejskiego Domu Kultury w Radomsku, całość wyreżyserował Krzysztof Zygma, dyrektor radomszczańskiego MDK. Gościem specjalnym widowiska był Michał Urbaniak, który z pozostałymi muzykami połączył się zdalnie. Kierownictwo muzyczne nad wydarzeniem sprawował Przemysław Pacan.
Spacer "Śladami braci Różewiczów"
Spacer do miejsc związanych z braćmi Różewiczami poprowadziła Agnieszka Kuligowska, nauczycielka historii w Zespole Szkół Ekonomicznych. Wycieczka została nagrana i udostępniona w formie wirtualnego spaceru. Przystankami były miejsca, gdzie bracia mieszkali, gdzie chodzili do szkoły, gdzie rodziły się ich twórcze inspiracje. W programie znalazła się m.in. Kinema, przedwojenne kino, które pojawia się wielokrotnie we wspomnieniach braci, szczególnie ważne miejsce w biografii Tadeusza Różewicza. Uzupełnieniem spaceru były niepublikowane wcześniej nagrania z ostatniej wizyty w Radomsku Stanisława Różewicza.
Studio festiwalowe
Przez cały festiwal działało studio festiwalowe, w którym prowadzący Krzysztof Zygma i Jolanta Dąbrowska podsumowywali każdy festiwalowy dzień. Gośćmi programów byli artyści występujący w poszczególnych wydarzeniach i przyjaciele festiwalu. Rozmowy odbywały się w festiwalowym studiu MDK, z gośćmi z odleglejszych zakątków kraju łączono się telefonicznie lub z wykorzystaniem Internetu.
Wirtualna wystawa w galerii Miejskiego Domu Kultury
W galerii Miejskiego Domu Kultury zaprezentowano wystawę dokumentującą nie tylko dorobek artystyczny Tadeusza Różewicza, ale również podsumowano poprzednie edycje festiwalu. Wirtualną wystawę przygotowały instruktorki MDK - Joanna Sroczyńska i Karolina Mysłek. Obie panie na co dzień prowadzą zajęcia artystyczne z radomszczańską młodzieżą.
Wystawy w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Radomsku i w Muzeum Regionalnym im Stanisława Sankowskiego
W zaprzyjaźnionych placówkach kulturalnych zorganizowano tematyczne wystawy. W Miejskiej Bibliotece Publicznej można było oglądać ekspozycję poświęconą recepcji twórczości Tadeusza Różewicza. Wirtualny spacer po ekspozycji uzupełniony gawędą przewodnika, dostępny jest na stronie internetowej www.rozewiczopen.pl. W Muzeum Regionalnym im. Stanisława Sankowskiego zaprezentowano z kolei powielacz, na którym w czasie wojny drukowano utwory Tadeusza Różewicza. O nieznanych powszechnie faktach z życia Tadeusza Różewicza opowiedział kustosz muzeum, a efekt dostępny na festiwalowej stronie internetowej.
ROK 2021 - ROK TADEUSZA RÓŻEWICZA
Rok 2021 został uznany przez Sejm RP rokiem Tadeusza Różewicza. Dlatego Różewicz Open Festiwal 2021 koncentrował się wokół dat związanych z braćmi Różewiczami, choć główne wydarzenia zaplanowano na październik podczas setnej rocznicy urodzin Tadeusza Różewicza.
Realizacja Różewicz Open Festiwal 2021 rozpoczęła się 24 kwietnia 2021 r. w rocznicę śmierci Tadeusza Różewicza, wówczas ogłoszono Ogólnopolski Konkurs Recytatorski im. Tadeusza Różewicza. W konkursie wzięło udział 52 recytatorów (uczniów szkół ponadpodstawowych i dorosłych). Jury w składzie Grzegorz Kwieciński, Krzysztof Zygma, Dominik Mironiuk wyłoniło czterech równorzędnych laureatów. Nazwiska zwycięzców ogłoszono podczas październikowego performance pt. Nauka chodzenia: Grażyna Śliwakowska, Elżbieta Jóźwiak, Janusz Kucharski, Karol Mazurek. 25 maja 2021 r. w rocznicę urodzin Janusza Różewicza ogłoszono XII Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Janusza Różewicza. Na konkurs wpłynęło 61 zestawów wierszy m.in. z Francji, Wielkiej Brytanii i Niemiec. Ogłoszenie laureata odbyło się 7 listopada podczas rocznicy śmierci Janusza Różewicza.
16 sierpnia 2021 w rocznicę urodzin Stanisława Różewicza rozpoczął się Ogólnopolski Plener Fotograficzny im. Stanisława Różewicza. Tego dnia do Radomska zjechali się młodzież i dorośli – pasjonaci fotografii z całej Polski. Poznawali miasto i miejsca związane z braćmi Różewiczami. Artyści - fotograficy spotkali się w Miejskim Domu Kultury w Radomsku podczas oficjalnego otwarcia pleneru. Gości przywitali: Małgorzata Kańska – Kipigroch Wiceprezydent Radomska, Małgorzata Lewandowska Wicestarosta Radomszczański, Krzysztof Zygma Dyrektor MDK, Małgorzata Dołowska Prezes Fotoklubu Rzeczpospolitej Polskiej, Marcin Kwarta Prezes Zarządu Fundacji Foto Pozytyw w Radomsku. Podczas spotkania wręczono medale dla zasłużonych fotografików – medal za fotograficzną twórczość. Spotkaniu towarzyszyła wystawa fotografii autorstwa Karola Walaszczyka pn. Ostatnia wizyta Stanisława Różewicza w Radomsku. Na koniec goście obejrzeli w Kinie Pasja Spacer śladami Braci Różewiczów. Efekty pleneru, czyli wystawa poplenerowa i katalog poplenerowy zaprezentowano podczas październikowego Różewicz Open Festiwal.
8 października, przeddzień rocznicy urodzin Tadeusza Różewicza, rozpoczął się od warsztatów scenograficzno-teatralnych dla młodzieży pod kierunkiem Jędrzeja Skajstera (reżysera światła), Agaty Skajster (scenografa) i Anity Pawlak- Zygmy (aktorki). Podczas trzydniowych zajęć (8, 9, 10 października) młodzież ćwiczyła dykcję, pracowała nad gestami, mimiką i ruchem scenicznym, ćwiczyła role do spektaklu powarsztatowego opartego na tekstach Tadeusza Różewicza. Uczestnicy opracowali również koncepcje scenografii do ich premierowego przedstawienia, będącego efektem warsztatów. Popołudniu w Muzeum Regionalnym im. S. Sankowskiego w Radomsku otwarto wystawę podsumowującą sierpniowy Ogólnopolski Plener Fotograficzny im. Stanisława Różewicza. Ponad trzydziestu fotografików z całej Polski zaprezentowało swoje prace będące bardzo osobistym spojrzeniem na obecność braci Różewiczów w Radomsku. Wszystkie zdjęcia zostały skatalogowane w poplenerowej publikacji promującej Różewicz Open Festiwal pt. 2021 Rok Tadeusza Różewicza. Ogólnopolski Plener Fotograficzny im. Stanisława Różewicza. O Tadeuszu Różewiczu prywatnie podczas panelu dyskusyjnego 3 x Różewicz opowiadała wnuczka poety Julia Różewicz. Tadeusza Różewicza wspominali również goście: Jan Stolarczyk – przyjaciel Tadeusza Różewicza oraz Barbara Osterloff – dyrektor artystyczny festiwalu. Spotkanie pełne osobistych, rodzinnych wspomnień i anegdot prowadziła Jolanta Dąbrowska. Pierwszy dzień festiwalu zakończył się widowiskiem słowno – muzycznym 3 x Różewicz. Widowisko, które premierę miało podczas Różewicz Open Festiwal Online w 2020 r. tym razem zostało zaprezentowane radomszczańskiej publiczności na żywo w sali widowiskowej MDK. W programie usłyszeć można było fragmenty utworów Tadeusza Różewicza i wiersze Janusza Różewicza w nowych muzycznych aranżacjach. Gościem specjalnym był Michał Urbaniak. Na scenie MDK, wspólnie z Mistrzem Urbaniakiem, wystąpili: Przemysław Pacan, Pola Chobot, Adam Baran, Jacek Bałchan, Szczepan Pospieszalski, Piotr Zygma oraz Krzysztof Zygma. Po widowisku Michał Urbaniak spotkał się z radomszczanami, rozmawiał, rozdawał autografy i pozował do wspólnych zdjęć.
100.rocznicę urodzin Tadeusza Różewicza (9 października) rozpoczęła kontynuacja warsztatów teatralno-scenograficznych dla młodzieży. Następnie w galerii MDK publiczność spotkała się z tłumaczem Bernhardem Hartmannem, prelegent przybliżył recepcję twórczości Tadeusza Różewicza w Niemczech. Spotkanie, które odbyło pn. Nasz starszy brat było wydarzeniem dodatkowym. W samo południe radomszczanie wyruszyli z Martą Renik na spacer Śladami braci Różewiczów. Poznawali miejsca i ich historię związaną z życiem i twórczością braci Różewiczów. Kolejną propozycją, którą organizatorzy przygotowali w ramach festiwalu było spotkanie z ks. prof. Andrzejem Dragułą. Zaproszony gość opowiadał o przewrotnym ujęciu stanu „niewiary” w poezji Tadeusza Różewicza, którego literaturoznawcy nazywają różnie: poetą ateistycznym, poetą sacrum, poetą religijnym. Spotkanie poprowadził franciszkanin o. Stanisław Jaromi. Wieczorem uczestnicy festiwalu obejrzeli inscenizację jednego z najważniejszych dramatów Tadeusza Różewicza, spektakl Kartoteka rozrzucona Studia Teatrgaleria w Warszawie oraz wzięli udział w nocnym programie audiowizualnym duetu Tomasz Sroczyński/Ninon Lizẻ Masclef vs. Tadeusz Różewicz. Inspiracją do programu muzycznego były fragmenty tomu poetyckiego Matka odchodzi Tadeusza Różewicza.
10 października - trzeciego dnia Różewicz Open Festiwal - zakończyły się warsztaty scenograficzno-teatralne. Pod kierunkiem Jędrzeja Skajstera (reżysera światła), Agaty Skajster (scenografa) i Anity Pawlak- Zygmy (aktorki) młodzież przygotowała premierę przedstawienia Klucze do nieba. Spektakl młodzieży publiczność nagrodziła owacjami. Następnie w galerii MDK Tatiana Hołownia – muzyk i historyk sztuki, opowiedziała o swojej wystawie Raport ocalonego poświęconej twórczości Tadeusza Różewicza. Na 17 planszach znajdują się nie tylko komentarze autorskie kurator wystawy, Tatiany Hołowni, ale przede wszystkim fragmenty wierszy, poematów, dramatów i opowiadań Tadeusza Różewicza. Wieczorem na deskach teatralnych sali widowiskowej odbyła się premiera spektaklu poetyckiego Przyszli, żeby zobaczyć poetę Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana w Warszawie. Radomszczańska publiczność usłyszała fragmenty poezji i dramatów Tadeusza Różewicza. Festiwalowy wieczór zakończył performance Nauka chodzenia Teatru Ognia i Papieru w reżyserii Grzegorza Kwiecińskiego z Teatru Ognia i Papieru. W spektaklu wystąpiły laureatki Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego im. Tadeusza Różewicza Grażyna Śliwakowska i Elżbieta Jóźwiak oraz członkowie Młodzieżowej Grupy Teatralnej Rekwizytornia Teatr Wiktoria Kwarta, Jakub Rusajczyk i Jan Guryl. Muzykę do spektaklu przygotował Piotr Zygma.
4 listopada, w przeddzień rocznicy śmierci Janusza Różewicza, radomszczanie spotkali się z Monika Nowak – autorką pracy magisterskiej poświęconej Januszowi Różewiczowi. Monika Nowak przybliżyła radomszczańskiej publiczności postać Janusza Różewicza i zaprezentowała jego twórczość. Rocznicę śmierci Janusza Różewicza 7 listopada została upamiętniona rozstrzygnięciem ogólnopolskiego konkursu poetyckiego jego imienia. W tym dniu ogłoszono laureatkę konkursu - Natalię Wawrzyniak (Francja) oraz został zaprezentowany jej debiutancki tomik Stworzenia. Wydanie debiutanckiego tomiku laureatki jest nagrodą główną w konkursie. Nie zapomniano o rocznicy śmierci Stanisława Różewicza. 9 listopada został zorganizowany przegląd filmów reżysera. Publiczność obejrzała Anioła w szafie i Kobietę w kapeluszu. 28 listopada podsumowano Różewicz Open Festiwal 2021. Tego dnia odbyło się spotkanie, którego bohaterem była publikacja towarzysząca festiwalowi Radomszczańskie Teatralia. Pismo zostało całkowicie poświęcone promocji Różewicz Open Festiwal od edycji 2012 do edycji 2021 r. W spotkaniu udział wzięła redaktor pisma Anna Beata Symołon.